1. Co to jest Ruch Autonomii Śląska?
RAS to organizacja, utworzona w styczniu 1990 r. przez grupę Ślązaków (...), stawiająca sobie za główny cel utworzenie dwóch autonomicznych regionów w historycznych granicach: dolno- i górnośląskiego.
2. Co to jest Śląsk?
Śląsk to dla nas historycznie ukształtowane obszary dolno- i górnośląski (...), za Górny Śląsk uważamy obszar byłej Regencji Opolskiej w granicach przedplebiscytowych oraz Śląska Austriackiego.
3. Co to jest autonomia, co za treść wkładacie w to pojęcie?
(...) Autonomia to zasada, która pozwala jednostkom i wspólnotom samodzielnie rozwiązywać swe problemy, gospodarować owocami swej pracy i poszukiwać własnych dróg rozwoju (...).
4. Czy Ruch Autonomii Śląska dąży do odłączenia Śląska od Polski?
RAS nigdy nie domagał się odłączenia Śląska od Polski, a jedynie przyznania temu regionowi szerokiej autonomii politycznej. Autonomizacja Śląska powinna odbywać się w ramach szerszej reformy państwa, polegającej na przekształceniu Polski w państwo regionalne, a w dalszej perspektywie - federalne. (...).
Ruch Autonomii Śląska nie chce w sposób stanowczy decydować o niczyjej tożsamości czy poczuciu przynależności do określonej grupy, pozostawiając jednostkom swobodę takiego wyboru. Tym niemniej w naszym odczuciu, Ślązakiem może być uznany każdy, kto sam uważa się za Ślązaka i spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:
-
urodził się na Śląsku;
-
mieszka na Śląsku;
-
jest potomkiem Ślązaków.
6. Kim są członkowie Ruchu Autonomii Śląska?
Członkami RAS są Ślązacy, klórzy uważają, ze autonomia przyczyni się do poprawy warunków życia na Śląsku, poprawy sytuacji ekonomicznej regionu (...). Są wśród nas osoby, należące do różnych środowisk: inteligencja, robotnicy, przedsiębiorcy, studenci, uczniowie, rolnicy itd. Zrzeszamy Ślązaków, zamieszkałych tak na obszarze Polski, jak i tych, którzy mieszkają poza granicami kraju: w Niemczech, Kanadzie, USA i wielu innych krajach - jest nas ponad 6 tysięcy.
7. Czy RAS jest ugrupowaniem lewicowym czy prawicowym?
Ruch Autonomii Śląska nie identyfikuje się z żadną ogólnopolską siłą polityczną — czy to z lewa czy z prawa. Nasz regionalny charakter uważamy za bardziej wyrazisty wyznacznik tożsamości ruchu, niz tradycyjny podział na lewicę i prawicę. Nasze przywiązanie do osobistej wolności, a także niechęć wobec wszechwładnych struktur biurokratycznych, każą sytuować RAS wśród ugrupowań wolnościowych.
8. Czy RAS jest ugrupowaniem mniejszościowym?
Ruch Autonomii Śląska jest ugrupowaniem regionalnym, nie ograniczającym się do reprezentowania interesów jednej tylko grapy narodowościowej czy tez etnicznej, mieszkającej w naszym regionie. RAS stara się być reprezentantem wszystkich Ślązaków, niezależnie od ich opcji etnicznej, religijnej czy językowej. Nic chcemy jednak ukrywać, ze reprezentowanie interesów etnicznych Ślązaków oraz promocji śląskiej kultury i ro/budzan le śląskiej t o/.sam ości, stanowią dla nas zadanie priorytetowe.
8. Z kim współpracuje RAS?
Najprościej można powiedzieć, ze Ruch Autonomii Śląska znajduje naturalnych partnerów we wszystkich ugrupowaniach regionalnych, etnicznych i wolnościowych. Wsrod organizacji, działających na Śląsku nie sposób nie wymienić pokrewnyc h stowarzyszeń, odwołujących się do tradycji regionalnych, w tym ruchów, zrzeszających śląskich Niemców. Na szczeblu europejskim współpracujemy z podobnymi organizacjami, reprezentującymi m. in. społeczność baskijską, bretońską, morawską, szkocką, tyrolską, walijską, itp. Co warte podkreślenia, podobnie jak RAS, nasi partnerzy dążą do osiągnięcia swych celów metodami pokojowymi.
10. Czy autonomiczny SIąsk będzie lepiej zarządzany niż. obecnie?
To oczywiście będzie zalezało od umiejętności władz regionu, które we w pełni demokratycznym kraju powinny być rozliczane ze swych poczynań. W tak scentralizowanym kraju jak Polska, władze, zarówno te, reprezentujące administrację rządową jak i tzw. samorządową, mają niewielki margines swobody działania, czekając na dotacje i subwencje centralne, zabierane przeciez wcześniej z naszych kieszeni.
I na zakończenie części, poświęconej Jaskółce Śląskiej” i Ruchowi Autonomii Śląska, przytaczam wybrane fragmenty z załozeń programowych Ruchu Autonomii Śląska.
Fragmenty ZAŁOŻEŃ PROGRAMOWYCH RUCHU AUTONOMII ŚLĄSKA
Rok 1989, przełomowy dla państwa polskiego, mieszkańcom Śląska nie przyniósł oczekiwanych zmian. W kolejnych parlamentach, wybieranych przez obywateli niepodległej Rzeczypospolitej głos naszego regionu nie był dość głośny i stanowczy, by wymóc na władzach centralnych w Warszawie zmianę nastawienia do tej ziemi i jej mieszkańców.Naszą odpowiedzią na centralizm i arogancję administracji centralnej jest żądanie autonomii!
Autonomia jest rozwiązaniem sprawdzonym, zarówno w warunkach polskich jak i w wielu innych krajach Europy i świata. Dużą polityczną, kulturalną i gospodarczą niezależność posiadają niemieckie landy, szwajcarskie kantony czy amerykańskie stany. Niezależność ta nie stanowi przy tym żadnego zagrożenia dla integralności tych państw.
- celem Ruchu Autonomii Śląska jest: rozbudzenie i ugruntowanie śląskiej tożsamości regionalnej wśród mieszkańców Śląska;
- odrodzenie i promocja kultury śląskiej oraz śląskiego środowiska twórczego;
- propagowanie wiedzy o Śląsku;
- inicjowanie i utrzymywanie kontaktów ze Ślązakami, niezależnie od ich aktualnego miejsca zamieszkania;
- uzyskanie przez Śląsk pełnej autonomii politycznej, gospodarczej i kulturowej.
Stosunek RAS do śląskości sprowadza się do następujących postulatów:
- utrzymanie wielokulturowości regionu;
- rozbudzanie śląskiej tożsamości wśród tych, którzy uważają się wyłącznie za Ślązaków;
- obrona praw zamieszkujących Śląsk mniejszości narodowych i etnicznych;
-
wspieranie współpracy wszystkich mieszkańców Śląska.
Pozycja Górnego Śląska w Polsce
Autonomiczny Śląsk nie narusza porządku prawnego RP ani ładu europejskiego (...). Autonomia Gómego Śląska wyhamuje kolonialną politykę, uprawianą w stosunku do regionu jak i jego mieszkańców, przez kolejnych włodarzy z odległej Warszawy. Autonomia to możliwość konsekwentnego działania na rzecz i w interesie Śląska, rozumianym jako interes wszystkich mieszkańców śląskiej ziemi. Uzyskanie przez Śląsk autonomii musi wiązać się z reformą ustrojową kraju, taką, która uwzględni regionalne odrębności i (...) aspiracje (...) do konkretnych form politycznej autonomii. Ruch Autonomii Śląska prezentuje przejrzystą i sensowną wizję modelu ustrojowego kraju, któiy winien być państwem dalece zdecentralizowanym - na wzór wielu demokracji europejskich (...).
USTRÓJ POLSKI — Polska powinna naszym zdaniem składać się z autonomicznych regionów o różnym stopniu autonomii, w zależności od lokalnych dążeń, potrzeb oraz możliwości. Senat RP musi zostać przekształcony w izbę reprezentantów regionów, których liczba powinna być proporcjonalna do liczby mieszkańców poszczególnych regionów. Decentralizacja życia politycznego Polski (...) wpłynie na pobudzenie oddolnych inicjatyw społecznych.
ŻYCIE GOSPODARCZE — W pełni autonomiczny Śląsk powinien być gospodarczym partnerem innych regionów oraz władz centralnych, nie zaś ich sługą (...). Niech wzorcem do obliczenia należnych Górnemu Śląskowi dochodów będzie poniższe zestawienie:
-
minimum 60% uzyskiwanych w regionie dochodów pozostaje w gestii Skarbu Górnośląskiego;
-
reszta dochodów może być podzielona wg wzoru:
-
60% przekazywane na potrzeby centralne;
TRANSPORT
- transport drogowy — w dużej mierze powinien opierać się na osi autostrad północ- południe oraz wschód-zachód o charakterze obwodnicy dla mchu tranzytowego, a także przebiegającej przez środek GOP trasy szybkiego ruchu, tzw. „Trasy Średnicowej”, usprawniającej ruch między poszczególnymi miastami GOP; rozbudowana powinna zostać również droga nr 4 od Gliwic do Bytomia, gdzie łączyłaby się z trasą, Piekary Śląskie — Katowice; opowiadamy się za zakazem wjazdu ciężarówek w ruchu tranzytowym do centrów miast GOP, Opola i tych, które posiadają obwodnice (...);
- transport kolejowy — może stanowić szansę dla rozwoju Górnego Śląska, m. in. w związku z planowanym uruchomieniem linii szybkich ekspresów z Europy Zachodniej w kierunku Ukrainy. Ruch Autonomii Śląska opowiada się za odtworzeniem Śląskiej DOKP. a także za dopuszczeniem do działalności przewoźników prywatnych, mogących m. in. obsługiwać połączenia Katowic z Ostravą (...). Opowiadamy się również przeciwko likwidacji lokalnych połączeń kolejowych, rzekomo z powodu ich niskiej opłacalności.
-
TURYSTYKA zdamiem Ruchu Autonomii Śląska (...) rozwój ruchu turystycznego powinien opierać się na trzech zasadniczych filarach, które tworzą:
- turystyka wypoczynkowa - obejmująca głównie obszary Beskidów oraz Gór Opavskich a także jezior; Otmuchowskiego oraz Turawskiego.
- turystyka miejska wykorzystująca walory historycznych miast górnośląskich, m.in. Opola, Raciborza, Nysy, Cleszyna, Bielska, i Tarnowskich Gór, a także zabytków kultury przemysłowej.
Ekologia
zdaniem Ruchu Autonomii Śląska integralnym elementem programu edukacji regionalnej powinna stac się edukac|a ekologiczna, obejmująca m. in. nauczanie o naturalnych i czystych źródłach eneigi (...), a także kształtująca w młodziezy poczucie odpowiedzialności za srodowisko naturalnie (...)
RAS postuluje:
- jak najszersze wykorzystanie potecjalu energii naturalnej, w żadnym przypadku nie stanowiące zagro/ema dla człowieka i jego środowiska;
- ograniczenie do niezbędnego minimum ruchu kołowego w miastach (...), wykorzystanie „czystych” środków komunikacji publicznej, a także wprowadzenie zakazu tranzytu przez centra wielkich miast;
- powiększanie obszarów zielonych, rekultywację terenów zdegradowanych, m. in. poprzez ich zalesianie, ograniczenie szkodliwych wyziewów m. in. poprzez zakładanie urządzeń filtrujących (...),
- Istniejące programy naprawy środowiska naturalnego nie mogą nie uwzględniać możliwości finansowych władz samorządowych. Stosowana w świecie praktyka, polegająca na tym, ze zdegradowane środowisko odbudowują ci, którzy je zniszczyli, daje naszym zdaniem prawo do upomnienia się o środki z budżetu centralnego na realizację programów ekologicznych.
Ruch Autonomii Śląska, plac Wolności 7, 44-200 RYBNIK,
tel/fax: (032) 4237 822; http://www.raslaska.org; e-mail: