Alfons Nossol (ur. 8 sierpnia 1932 roku w Brożcu) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk teologicznych, biskup diecezjalny opolski w latach 1977–2009, arcybiskup ad personam od roku 1999, od 2009 roku arcybiskup senior diecezji opolskiej.
ŻYCIORYS – młodość i wykształcenie
Urodził się 8 sierpnia 1932 roku w Brożcu.
W czasie II wojny światowej razem z matką udzielał pomocy Żydom.
W latach 1948–1952 kształcił się w gimnazjum Carolinum (niższe seminarium duchowne) w Nysie.
W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie.
W ich trakcie pełnił funkcję kleryka odpowiedzialnego za kwestie gospodarcze.
Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1957 roku w katedrze Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu biskup Franciszek Jop, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Opolu.
Studia kontynuował w zakresie teologii dogmatycznej na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Tamże w roku 1959 uzyskał magisterium i licencjat na podstawie pracy „Augustyńska teoria poznania Boga”, a w 1961 roku doktorat na podstawie dysertacji „Nauka Jana Hessena o religijnym poznaniu Boga”.
W roku 1976 na podstawie rozprawy „Chrystologia Karla Bartha i jej wpływ na współczesną chrystologię katolicką” uzyskał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim stopień doktora habilitowanego.
W 1982 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w roku 1986 profesora zwyczajnego teologii dogmatycznej i ekumenicznej (zatwierdzony przez Ministra Edukacji Narodowej w 1988 roku).
ŻYCIORYS – prezbiter
Od roku 1961 do roku 1962 był administratorem parafii Zielina-Kujawy.
ŻYCIORYS – działalność naukowo-akademicka
W 1961 roku został wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie.
Prowadził w nim zajęcia z teologii dogmatycznej, ponadto w latach 1962–1963 pełnił funkcję prefekta.
W latach 1968–1997 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Od roku 1968 do 1977 roku zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Teologii Dogmatycznej, w latach 1977–1997 był kierownikiem II Katedry Teologii Dogmatycznej, a w latach 1983–1997 kierownikiem Instytutu Ekumenicznego.
Od roku 1977 do roku 1997 pełnił funkcję kierownika Katedry Sakramentologii na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. W 1977 roku, po uzyskaniu paszportu na wyjazd do Republiki Federalnej Niemiec, podjął gościnne wykłady na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji.
W roku 1981 został wykładowcą w Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu.
W 1994 roku objął funkcję kierownika Katedry Teologii Dogmatycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Został przyjęty w poczet członków Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.
ŻYCIORYS – biskup
25 czerwca 1977 roku został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji opolskiej.
Diecezję objął kanonicznie 4 sierpnia 1977 roku.
17 sierpnia 1977 roku otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu.
Konsekracji dokonał kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, z towarzyszeniem Henryka Gulbinowicza, arcybiskupa metropolity wrocławskiego, i Antoniego Adamiuka, biskupa pomocniczego opolskiego.
Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Veritatem facere in caritate” (Czynić prawdę w miłości).
W czasie swych rządów w diecezji założył w roku 1977 Diecezjalny Instytut Teologiczno-Pastoralny w Opolu, stanowiący filię Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Po powstaniu w 1994 roku Uniwersytetu Opolskiego i przekształceniu Instytutu w Wydział Teologiczny objął w nim urząd wielkiego kanclerza.
W roku 1997 dokonał przeniesienia Wyższego Seminarium Duchownego z Nysy do Opola.
Utworzył Muzeum i Archiwum Diecezjalne, a także Diecezjalny Dom Księży Emerytów w Opolu.
W 1990 roku reaktywował diecezjalny oddział Caritas.
Ustanowił radę kapłańską i radę duszpasterską.
W latach 2002–2005 przeprowadził I Synod Diecezji Opolskiej.
W parafiach zamieszkanych przez mniejszość niemiecką wprowadził liturgię w języku niemieckim.
W roku 1984 założył diecezjalne Radio Góra Św. Anny (przemianowane później na Radio Plus Opole).
W 1983 roku gościł na Górze Świętej Anny papieża Jana Pawła II w trakcie jego II podróży apostolskiej do Polski.
W roku 1989 odprawił w Krzyżowej Mszę Pojednania między narodami polskim i niemieckim, w trakcie której premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Helmut Kohl przekazali sobie znak pokoju.
W 1999 roku Jan Paweł II wyniósł go do godności arcybiskupa ad personam.
14 sierpnia 2009 roku papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego opolskiego.
W Episkopacie Polski został członkiem Rady Głównej (od roku 1996 Rady Stałej), objął funkcje przewodniczącego Rady Naukowej i Rady do spraw Ekumenizmu oraz współprzewodniczącego Komisji do spraw Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej.
Wszedł w skład Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan oraz Międzynarodowych Komisji Mieszanych do spraw Dialogu Teologicznego między Kościołem katolickim a prawosławnym oraz między Kościołem katolickim a luterańskim.
Konsekrował biskupów pomocniczych opolskich: Jana Wieczorka (1981) i Pawła Stobrawę (2003), a także biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czaję (2009).
Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych opolskich: Jana Bagińskiego (1985), Gerarda Kusza (1985) i Rudolfa Pierskały (2014), biskupa pomocniczego katowickiego Gerarda Bernackiego (1988), biskupa pomocniczego San Antonio Johna Yanty (1994) oraz biskupa diecezjalnego Sztokholmu Andersa Arboreliusa (1998).
ODZNACZENIA I WYRÓŻNIENIA
Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 12 września 2013 roku został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Wcześniej, postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 17 października 2008 roku, został odznaczony Krzyżem Komandorskim tego orderu.
W roku 2009 otrzymał Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
W tym samym roku został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Przyznano mu tytuł honorowego obywatela: miasta i gminy Głogówek (2006), gminy Zdzieszowice (2008), a także województwa opolskiego.
Otrzymał tytuł doktora honoris causa:
• Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münsterze (1991),
• Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji (1992),
• Uniwersytetu Opolskiego (1995),
• Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (1997),
• Uniwersytetu Ottona i Fryderyka w Bambergu (1998),
• Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (2000),
• Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2007).
W 2007 roku został uhonorowany Medalem „Za Zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”.
Za działalność ekumeniczną oraz zaangażowanie w pojednanie narodów polskiego i niemieckiego został laureatem nagród, między innymi:
• Nagrody Pokojowej miasta Augsburga (1997),
• Medalu Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego” (1999),
• Komandorii Missio Reconciliationis (2003),
• Nagrody Polsko-Niemieckiej za rok 2005,
• Nagrody Księżnej Jadwigi Śląskiej (2006),
• Śląskiego Szmaragdu (2006),
• Niemieckiej Nagrody Narodowej (2010),
• Nagrody im. Klausa Hemmerlego za rok 2010,
• Ekumenicznej Nagrody Homiletycznej za rok 2011 w kategorii DZIEŁO ŻYCIA,
• Orderu Ecce Homo (2011),
• Medalu Śląskiego przyznawanego przez Ziomkostwo Śląsk (2011),
• Nagrody Polskiej Rady Ekumenicznej (2020).
Ponadto został uhonorowany między innymi:
• Nagrodą św. Ulryka (1993),
• Nagrodą im. Księdza Idziego Radziszewskiego (1994),
• Nagrodą im. Karola Miarki (1994),
• Nagrodą „Lux ex Silesia” (1996),
• Nagrodą Orła Jana Karskiego (2003),
• tytułem Ślązaka Roku (2003),
• Nagrodą im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski (2004),
• wyróżnieniem specjalnym w kategorii osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej Nagrody Totus (2012),
• Nagrodą im. Sérgio Vieira de Mello (2017).
Komentarze